Terugblik Project 145:

Audio in bits and pieces

door Evert Start (©2002)


De avond vond plaats bij D&R Elektronica te Weesp, waar wij zeer hartelijk werden ontvangen. Kosten noch moeite was gespaard om er naast een interessante ook een gezellige avond van te maken. Met succes overigens. Het onderwerp 'Audio in bits and pieces' bleek ontzettend aan te slaan, gezien de zeer hoge opkomst.

De aftrap werd gegeven door Jan Volkering van Texas Instruments. Hij begon zijn verhaal met een overzicht van de nog steeds voortgaande digitale (r)evolutie. De afgelopen decennia is de audio keten (van opname tot weergave) getransformeerd van volledig analoog naar (bijna) volledig digitaal. Een belangrijke schakel in deze keten zijn 'devices' om audio te kunnen bewerken, te routen etc. Veelal worden hiervoor DSP's (Digitale Signaal Processoren) gebruikt. In principe kan hiervoor elke microprocessor worden gebruikt, echter een 'dedicated' DSP processor heeft vele voordelen. De architectuur van dergelijke chips is volledig geoptimaliseerd voor digitale signaalbewerkingen. Alle bewerkingen zijn namelijk terug te voeren tot vermenigvuldigen en optellen en dat is nu juist wat een DSP zeer snel en efficiënt kan. Als je kijkt naar het aantal instructies per seconde (MIPS) en het elektrisch vermogen dat een processor daarbij opneemt, dan verslaat een DSP een generieke processor (bijv. een Pentium III) ruimschoots.

Na de pauze werd de avond vervolgd door Anton Prins van D&R Elektronica. Op een duidelijke manier legde hij uit wat de voordelen zijn van digitaal ten opzichte van analoog, maar zeker ook wat de nadelen zijn. Vaak lijken audiobewerkingen in het digitale domein zeer eenvoudig. Echter schijn blijkt weer eens te bedriegen. Er kunnen allerlei artefacten optreden als niet de nodige voorzieningen worden getroffen. Als voorbeeld behandelde hij een eenvoudige volumeregelaar (d.w.z. vermenigvuldigingsfactor in het digitale domein). Zonder geschikt interpolatieschema leidt variëren van het volume tot zeer vervelend klinkende 'zipper' noise. Als belangrijk aspect bij het ontwerp van digitale audiosystemen noemde hij de gebruikersinterface. Hier dient veel aandacht aan te worden besteed.

De derde spreker, Jan Betten, ook van D&R Elektronica, ging in op bestaande A/D en D/A conversietechnieken. Op dit gebied is de afgelopen jaren zeer veel verbeterd. Zaken als 'jitter', 'dither' en 'noise shaping' zijn aan de orde gekomen. Zijn verhaal over de enorme 'wildgroei' op het gebied van digitale interfacing en de daaruit voortvloeiende problemen, was voor velen zeer herkenbaar en werkte behoorlijk op de lachspieren. Tot slot pleitte hij nog voor het opnieuw leven inblazen van het AES24 besturingsprotocol.

Het officiële deel van de avond werd afgesloten met enkele demonstraties en een rondleiding langs de verschillende D&R afdelingen, waarna onder het genot van een hapje en een drankje verder gediscussieerd kon worden.

Indien u naar aanleiding van het voorgaande nog vragen heeft kunt u contact opnemen met de avondvoorzitter (Evert Start) of met de sprekers:

Jan Volkering, Texas Instruments, Semiconductor division Rutherfordweg 102
3542 CG Utrecht
tel: 030-2417417
email: j-volkering@ti.com,

Jan Betten of Anton Prins
D&R Electronica Weesp b.v., Research & Development
Rijnkade 15B
1382GS Weesp
tel: 0294-418014
email: j.betten@d-r.nl
email: a.prins@d-r.nl