De grote filmzaal van Meta Sound Studios in Amsterdam-Zuid Oost was woensdagavond 27 maart j.l. het decor voor project 146: "Multichannel audio in de filmwereld". Ongeveer 50 AES leden waren bijeengekomen voor deze unieke kans om van een grote filmproductie, namelijk de film 'Discovery of Heaven' van regisseur Jeroen Krabbé naar het boek van Harry Mulisch, te zien hoe de uiteindelijke geluidsmix zoals we die in de bioscoop ervaren tot stand gekomen is, uitgelegd door de mixing engineers die de film gemixt hebben, in de studio waar de film gemixt is en aan de hand van fragmenten van de originele multitrack banden.
Na een hartelijke ontvangst werd de avond geopend door Meta Sound directeur Ad Roest die de avond inleidde met een historisch overzicht van het fenomeen 'geluid bij film' en zijn verhaal illustreerde met vele fragmenten die geprojecteerd werden op het bioscoopdoek van de zaal. Hij nam ons zo mee van het tijdperk van de stomme film via mono (waarbij vaak al het geluid in een keer opgenomen moest worden, hetgeen geillustreerd werd met een hilarisch filmfragment van een opname van het geluid bij een tekenfilm!), stereo, 6-kanaals geluid (5 kanalen aan de voorkant en 1 kanaal voor de 'surround': een formaat dat al in 1955 bestond!) naar Dolby Stereo en tenslotte naar het huidige digitale tijdperk van Dolby Digital, DTS etc. Een microscopische foto van een stukje film liet zien waar het bestaan van al die verschillende formaten die we heden ten dage kennen, tegelijk met de eis van compatibiliteit, toe heeft geleid: alle formaten zijn aanwezig op een en dezelfde film!
Na deze historische inleiding werd een stuk van de eerste akte van "Discovery of Heaven" gedraaid om een indruk te krijgen van het totale geluidsbeeld van de film.
Vervolgens werd het woord genomen door Wim Post, een van de twee mixing engineers van de film. Hij liet ons aan de hand van een aantal fragmenten zien hoe de totale mix opgebouwd is uit de verschillende lagen zoals "foley", effecten, dialoog etc door te starten met de totale mix en deze steeds verder uit te kleden tot de diverse lagen afzonderlijk beluisterd konden worden en hun invloed op het totaal duidelijk werd. Dit alles gebeurde in een samenspel met Vincent van Rooijen, de andere mixing engineer van de film, die vanachter de mengtafel voor het technische deel van het verhaal zorgde. We leerden dat sommige delen van de totale mix van 'Discovery' opgebouwd zijn uit niet minder dan 110 audio sporen, waarvan vele op zichzelf al weer een mix zijn. Om tijdens een dergelijke mix het overzicht te houden is het belangrijk dat er een duidelijke structuur zit in de beslissingen welke sporen op welk moment met elkaar gegroepeerd worden. De filosofie daarbij is om tot in een zo laat mogelijk stadium zo flexibel mogelijk te zijn, onder andere i.v.m. het feit dat een regisseur nog wel eens van gedachten wil veranderen over hoe het geheel moet klinken! Met name is het belangrijk dat de dialoog volledig los is en geen elementen uit de andere lagen bevat, zodat de film in het buitenland makkelijk na te synchroniseren is.
Na dit gedeelte was er ruimschoots tijd vrijgehouden voor het stellen van vragen, die in veel gevallen ook weer aan de hand van film fragmenten beantwoord konden worden. Er was veel interesse voor het 'foley' gedeelte van de mix: de losse geluidjes zoals voetstappen, het kraken van een stoel etc die door specialisten 'ingespeeld' worden. Hierbij bleek ook hoe dramatisch de invloed van effecten als galm e.d. kan zijn op het uiteindelijke geluid. Verder kwam er tijdens het vragengedeelte nog een duidelijke frustratie van elke mixing engineer in de filmwereld naar boven, namelijk het feit dat de weergavekwaliteit in veel bioscopen zo beroerd is, waarbij zelfs enkele zeer gerespecteerde bioscopen niet werden ontzien.
Ondertussen was het officiele einde van de avond gekomen waarbij de sprekers door voorzitter Cees Wagenaar bedankt werden en werd de bezoekers de gelegenheid gegegeven om naar huis te gaan. De meeste mensen maakten echter graag gebruik van de mogelijkheid om nog even te blijven en nog meer vragen te stellen en naar meer filmfragmenten te kijken en luisteren.
Zo kwam een einde aan een erg geslaagde avond, waarop ons een unieke kans geboden werd om een kijkje te nemen in de audiokeuken van de moderne filmindustrie.